NGHIÊN CỨU NHÂN GIỐNG HOM CÂY ĐA TỬ TRÀ HƯƠNG (Polyspora huongiana Orel, Curry & Luu)

Lê Thị Thúy Hòa¹, Nguyễn Văn Phúc¹, Nguyễn Phạm Đoàn¹, Hồ Sĩ Hùng¹, Nguyễn Bá Trung¹, Nguyễn Thị Ái Minh², Trương Quang Cường³, Lê Văn Sơn³, Lê Hồng Én¹

¹Viện Khoa học Lâm nghiệp Nam Trung Bộ và Tây Nguyên

²Khoa Sư phạm, Trường Đại học Đà Lạt
³Vườn Quốc gia Bidoup - Núi Bà
 

TÓM TẮT

Đa tử trà hương (Polyspora huongiana Orel, Curry & Luu) là loài cây có hoa đẹp, phù hợp trồng cây cảnh quan, phân bố trong rừng lá rộng thường xanh tại khu vực Hòn Giao, Vườn Quốc gia Bidoup - Núi Bà, tỉnh Lâm Đồng, Việt Nam. Mục tiêu của nghiên cứu nhằm bước đầu xây dựng kỹ thuật nhân giống cây Đa tử trà hương từ hom ngoài tự nhiên và hom từ cây hạt 1 năm tuổi trồng tại vườn ươm. Đối với hom thu từ tự nhiên, kết quả ra rễ tốt nhất khi sử dụng chất điều sinh trưởng IBA, nồng độ 1.000 ppm, giá thể 70% cát + 30% xơ dừa với tỷ lệ sống trung bình và tỷ lệ ra rễ trung bình đạt 82,2%, số rễ/hom trung bình đạt 15,2 rễ, chiều dài rễ/hom trung bình đạt 6,8 cm và chỉ số ra rễ trung bình đạt 103,3. Đối với cây hom 1 năm tuổi, sử dụng IBA với nồng độ 200 ppm và giá thể 70% cát + 30% xơ dừa cho nhân giống bằng hom loài cây này, với với tỷ lệ sống trung bình đạt 90,0, tỷ lệ ra rễ trung bình đạt 87,8%, số rễ/hom trung bình đạt 18,4 rễ, chiều dài rễ/hom trung bình đạt 3,1 cm và chỉ số ra rễ trung bình đạt 56,6.

Từ khóa: Đa tử trà hương, giâm hom, Indole-3 - butyric acid, nhân giống, giá thể.
Nguồn: Tạp chí KHLN, số 2(2025): 29-38.

THE PROPAGATION FOR Polyspora huongiana Orel, Curry & Luu BY CUTTINGS
 

ABSTRACT

Polyspora huongiana Orel, Curry & Luu is an ornamental flowering species well-suited for landscape planting, naturally distributed in the evergreen broadleaf forests of Hon Giao, Bidoup - Nui Ba National Park, Lam Dong Province, Vietnam. This study aimed to establish an initial propagation protocol for Polyspora huongiana using semi - hardwood cuttings collected from both wild populations and one-year-old nursery - grown seedlings. For cuttings sourced from natural habitats, optimal rooting was achieved when treated with 1000 ppm indole-3- butyric acid (IBA) and cultivated in a substrate comprising 70% sand and 30% dust-coir. Under these conditions, the average survival and rooting rates reached 82.2%, with an average of 15.2 roots per cutting, a mean root length of 6.8 cm, and a rooting index of 103.3. For cuttings obtained from one-year-old seedlings, the use of 200 ppm IBA in the same substrate (70% sand and 30% coir) resulted in a higher average survival rate of 90.0%, a rooting rate of 87.8%, with an average of 18.4 roots per cutting, a mean root length of 3.1 cm, and a rooting index of 56.6.

Keywords: Polyspora huongiana Orel, Curry & Luu, cuttings, IBA, propagation, subtrate.
 

Hình 1. Vị trí phân bố loài Đa tử trà hương
 

Hình 2. Kết quả nhân giống loài Đa tử trà hương từ hom ngoài tự nhiên
a. Phân loại hom (H1, H2: hom giâm hóa gỗ một phần; H3: hom giâm hóa gỗ); b. Hom giâm hóa gỗ sau 120 ngày;
c. Hom giâm hóa gỗ một phần sử dụng thuốc IBA 1.000 ppm sau 120 ngày trên giá thể cát;
d. Hom giâm hóa gỗ một phần sử dụng thuốc IBA 1.000 ppm sau 120 ngày trên giá thể 70% cát + 30% xơ dừa.
 

Hình 3. Kết quả nhân giống loài Đa tử trà hương từ hom vườn ươm 1 năm tuổi
A. Cây mẹ 1 năm tuổi sử dụng cho cắt hom; B. Hom giâm sử dụng cho thí nghiệm;
C. Hom giâm ra rễ sau 45 ngày tại các nồng độ thuốc IBA trên giá thể 70% cát + 30% xơ dừa;
D. Hom giâm ra rễ đạt tiêu chuẩn trồng từ các công thức thí nghiệm.